[Giải thuật] Các phương pháp biểu diễn giải thuật

Như các bạn đã biết, trước khi bắt tay vào viết chương trình (coding) chúng ta cần phải xác định được các bước thực hiện hay giải thuật (Algorithms). Ngày nay, với sự phát triển nhanh chóng của phần cứng cũng như các công cụ lập trình làm cho việc học lập trình và lập trình ngày càng đơn giản. Thậm chí lập trình viên không cần xây dựng thuật toán trước. Cách lập trình không thiết kế thuật toán (lập trình chay) chỉ có thể áp dụng cho các chương trình đơn giản, cách lập trình này tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ, ngây ra những phức tạp không đáng có trong quá trình tester và sửa lỗi.

Các bạn đang học lập trình hoặc mới bắt tay vào nghề lập trình không nên bỏ qua bước xây dựng giải thuật trước khi coding. Để xây dựng giải thuật chúng ta cũng cần có bộ quy tắc nhất quán để biểu diễn giải thuật. Trong thực tế, cũng như trong các tài liệu về giải thuật người ta hay sử dụng một trong ba phương pháp biểu diễn khác nhau, đó là: Sử dụng ngôn ngữ tự nhiên (xây dựng giải thuật theo từng bước), sử dụng lưu đồ, sử dụng mã giả.

Để hiểu rõ các phương pháp biểu diễn giải thuật, chúng ta cùng xét ví dụ: 

    Xây dựng giải thuật giải phương trình bậc nhất một ẩn ax+b=0, với a,b là số thực nhập từ bàn phím.

- Biều diễn giải thuật bằng các sử dụng ngôn ngữ tự nhiên (liệt kê từng bước) - List each step 

Input: a,b ;

Output: kết quả nghiệm ;

Begin

 Bước 1: Nhập a, b =>Bước 2;

 Bước 2: Xét a = 0

  - Nếu đúng (true) => Bước 3 ;

  - Nếu sai (false) => Bước 4 ;

 Bước 3: Xét b=0 

  - Nếu đúng => Bước 5;

  - Nếu sai => Bước 6;

 Bước 4: x = -b/a => Bước 7;

 Bước 5: In thông báo: Phương trình có vô số nghiệm => Bước 8;

 Bước 6: In thông báo: Phương trình có vô nghiệm => Bước 8;

 Bước 7: In thông báo: Phương trình có nghiệm: x => Bước 8;

 Bước 8: Kết thúc

End.

- Biểu diễn giải thuật sử dụng lưu đồ (flowchart)

- Biểu diễn giải thuật sử dụng mã giả (pseudo code)

Giả mã ngôn ngôn ngữ lập trình Pascal

{Khai báo biến}

BEGIN

 

{Nhập a, b; } 

 

if(a=0) then

  if(b=0) then

       { In ra thông báo: Phương trình có vô số nghiệm ;}

  else 

       { In ra thông báo: Phương trình có vô nghiệm ;}

else

  begin

      x:= -b/a;

      { In ra thông báo: Phương trình có nghiệm: x ;}

  end;

END.

TxT